Xạ Hương – Nàng thơ quyến rũ, mê hoặc của thế giới nước hoa

Có đôi khi, vô tình trên phố xá tập nập, ta bỗng dưng ngửi thấy một mùi hương quen thuộc, và kỉ niệm ta cất giấu đâu đó bất chợt ùa về. Nếu có thứ hương thơm ấm áp, man mác buồn, sâu lắng, gợi nhớ tới ám ảnh, chỉ có thể là mùi xạ hương – Nàng thơ của những nhà sáng chế nước hoa, chiếc chìa khóa vàng mở ra cánh cửa cảm xúc của con người.

1. Xạ hương là gì?

Xạ hương là một thành phần rất quen thuộc và xuất hiện ở nốt hương cuối trên nhiều chai nước hoa, cả dòng Eau de Toilette và Eau de Parfum. Vậy xạ hương là gì

Xạ hương (tiếng Anh: Musk, tiếng Pháp: Musc) là một lớp mùi thơm được thu hoạch từ túi xạ của một số loại động vật đực trưởng thành vào mùa giao phối, và được xếp vào nhóm “hương động vật” vì thành phần này được tìm thấy chủ yếu ở hươu xạ, cầy hương, hải ly… và ở một số loài thực vật như cây bạch chỉ. Thành phần hóa học quan trọng nhất trong xạ hương là muscone – một loại dầu mang mùi thơm đặc trưng.

Thời xa xưa, xạ hương đã được xem là một trong những hương liệu có khả năng lan tỏa mùi hương và giúp cho các hương liệu khác giữ mùi lâu hơn. Chính vì vậy, vua chúa và các tầng lớp quý tộc xưa đã sử dụng nét hương này như một vũ khí bí mật tẩm vào khăn mùi xoa, quần áo…để trở thành những người đàn ông quyến rũ. Xạ hương, sau đó trở thành hương liệu không thể thiếu trong ngành mỹ phẩm, đặc biệt là nước hoa cho tới ngày nay.

2. Có những loại xạ hương nào?

Civet – Xạ hương cầy hương

Xạ hương cầy hương được thu hoạch từ dịch tiết hậu môn của loài cầy hương đực trưởng thành. Loại dịch này có dạng sệt, màu vàng, có thể ở thể rắn, dạng khô, do cầy hương bài tiết ra cùng phân. Túi xạ ở phía bụng, khoảng 2cm trước chỗ bìu dái và trước dương vật. Hình dạng túi xạ thay đổi, khi thì hình tròn, khi thì dẹt, trên phủ lông như những lông khác ở bụng con cầy hương; túi xạ có một điểm sâu, đường kính chừng 5mm, tất cả lông trông như đều hướng về điểm này

Castoreum – Xạ hương hải ly

Xạ hương hải ly là dịch tiết ra từ túi thầu dầu của những con hải ly trưởng thành. Túi này nằm trong khoang rỗng dưới lớp da giữa xương chậu và gốc đuôi. Do có mùi đặc trưng nên loài hải ly thường dùng chất dịch này và nước tiểu để đánh dấu lãnh thổ của mình.

Ambergris – Long diên hương

Long diên hương được tạo thành trong hệ tiêu hóa của cá nhà táng nhưng chính xác quá trình hình thành như thế nào thì chưa được khám phá. Khác với nhiều người tưởng, long diên hương không được nôn ra từ cá nhà táng mà được bài tiết ra cùng với phân và có mùi tương tự khi mới được thải ra. Nhiều giả thuyết cho rằng đó là chất tiết để bao bọc những thức ăn khó tiêu như răng của một số loài mực, nhưng cũng có thuyết cho rằng chất tiết này như một loại kháng sinh để làm lành những vết thương trong ruột của cá nhà táng. Long diên hương sau đó được nôn hoặc bài tiết ra ngoài hay nó thoát ra biển sau khi cá nhà táng chết và xác bị phân hủy.

Musk – Xạ hương hươu xạ

Xạ hương hươu xạ được lấy từ một túi lông nằm gần bộ phận sinh dục của loài hươu xạ đực trưởng thành. Hàng năm, vào mùa giao phối, hươu xạ đực sẽ tiết ra mùi hương đặc biệt này để thu hút con cái.

Nếu đọc bảng thành phần của những chai nước hoa đã sử dụng, bạn sẽ thấy cụm từ “xạ hương” rất quen thuộc. Xạ hương (Musk hay Musc) là một trong những nguyên liệu để sản xuất hương thơm thuộc dạng lâu đời, quý hiếm và đắt đỏ. Thành phần này được chiết xuất từ túi xạ nằm gần bộ phận sinh dục của loài hươu xạ. Từ thời xa xưa, xạ đã được đánh giá là mùi hương gây ám ảnh và có sức lôi cuốn lớn. Khi thu nhận lúc còn thô, xạ hương có mùi rất nồng và khó ngửi. Tuy nhiên dưới bàn tay của những nhà sản xuất nước hoa, bằng cách pha trộn thành phần đặc biệt này cùng các mùi hương khác với một tỉ lệ thích hợp, mùi hương chứa xạ trở nên quyến rũ khó tả. Xạ khi kết hợp cùng những mùi hương khác sẽ tạo cho mùi hương những tính cách riêng, khiến mùi hương trở nên sống động một cách khác biệt và giúp mùi hương sống dài lâu trên da mỗi người.

3. Xạ hương trong nước hoa – Mùi của nhục dục

Xạ hương được coi là “xương sống” của ngành công nghiệp nước hoa, giữ vai trò là lớp hương nền, và định hương cho những hương liệu khác, tạo sự lôi cuốn, gợi cảm, hấp dẫn người khác giới.

Nhờ những bàn tay “ma thuật” của những nhà sáng chế, xạ hương khi được kết hợp cùng với từng mùi hương khác nhau theo một tỷ lệ thích hợp, sẽ tạo cho mỗi mùi hương một nét quyến rũ riêng, khiến chúng trở nên sống động, khác biệt và sống trên da thịt dài lâu, và nhờ hơi nóng của cơ thể, xạ hương trở nên “thiên biến vạn hóa”, lan tỏa hương thơm, thành mùi hương đặc trưng của mỗi người, có khi quyến rũ, bí ẩn, khi lại mê hoặc, ám ảnh và có lúc lại trở nên “ngông cuồng’, khó nắm bắt.

4. Câu chuyện về “Mùi hương” của Patrick Süskind

Thảm cảnh diễn ra ở Grasse trong ngày mà Grenouille, nhân vật chính trong tiểu thuyết “Mùi hương” bị đem đi xử tử được Patrick Suskind miêu tả vừa ngây thơ vừa đáng sợ. Grenouille có một cơ thể đặc biệt, không tỏa ra bất cứ mùi hương nào và một khứu giác hoàn hảo. Chính vì thế mà hắn có khả năng xuất chúng trong việc nhận dạng và phân tích mùi hương. Thậm chí, hắn hoàn toàn bị mùi hương chi phối.

Bị mùi thơm của một bé gái ám ảnh, Grenouille lần lượt giết chết 24 thiếu nữ xinh đẹp chưa từng được hưởng khoái lạc của tình yêu, rồi cuối cùng cả cô gái đã đem lại cho hắn khoái cảm qua khứu giác khi vừa chớm tuổi trưởng thành, để chiết xuất ra “tinh chất cơ thể” của các trinh nữ, pha chế một loại nước thơm kỳ diệu. Đó cũng chính là mùi hương được phát tán trong ngày hắn bước lên bục xử tử, khi tất cả đàn ông, đàn bà của Grasse (cái nôi của ngành nước hoa Pháp sau này) tụ tập để chiêm ngưỡng cảnh hành quyết kẻ tội nhân tàn bạo. Nhưng rồi những kẻ khốn khổ ấy bị mùi hương tội lỗi kỳ diệu làm cho đê mê, choáng ngợp. Họ lao vào nhau trong một buổi cuồng lạc kinh hoàng, giết chết đao phủ và tha bổng mọi tội lỗi cho tội nhân.

Trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng được coi là kinh điển cho những người yêu thích nước hoa ấy, cơ thể của người trinh nữ được “tôn vinh” bởi hương thơm. Rồi hương thơm đó được thần thánh hóa như một loại tinh chất diệu kỳ, có khả năng khơi dậy ham muốn nhục dục không thể kiềm chế ở cả đàn ông lẫn đàn bà. Sự thèm muốn thể xác được coi là bản năng, sinh học, “thú tính tự nhiên”, chỉ chực chờ những phân tử chiết xuất từ cơ thể phụ nữ còn “trong sạch” làm rung động các tế bào của khứu giác là lập tức trỗi dậy, vượt qua đè nén, kiềm chế của các quy chế đạo đức đương thời.

5. Nàng thơ trong thế giới nước hoa

Những nhà sáng chế nước hoa từ cổ chí kim đều ưu ái xạ hương như Nàng Thơ, như chiếc chìa khóa vàng mở cánh cửa vào thế giới nước hoa đa sắc màu và không giới hạn, có thể kể đến Gabrielle “Coco” Chanel, Guerlain, Giorgio Armani, Dior và đương đại có Narciso Rodriguez.